Σχολιασμός της έρευνας για τα ΜΜΕ

Έρευνα του Ινστιτούτου Επικοινωνίας για τα ελληνικά ΜΜΕ

Μέσα Μαζικής Αναξιοπιστίας

Του Επαμεινώνδα Τσάκαλου (Marketing Week)

Σε μια εποχή όπου η δημοσιογραφική δεοντολογία έχει υποκατασταθεί από τα διαπλεκόμενα συμφέροντα, το μεροληπτικό σχολιασμό, την ελλιπή ενημέρωση και τις τηλε-φανφάρες, μπορεί να λυθεί ο «γόρδιος δεσμός» της αναξιοπιστίας;

Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης τα αποκαλούμε, όμως, εν έτει 2008, ίσως ταιριάζει περισσότερο ο όρος «Μέσα Μερικής Ενημέρωσης». Και αυτό γιατί πλέον λιγότερο ενημερώνουν και περισσότερο φλυαρούν, υπεκφεύγουν, προπαγανδίζουν και «»μουτζουρώνουν» το κάθε άλλο παρά λευκό «ποινικό μητρώο» τους. Μια νοσηρή πραγματικότητα, η οποία επιβεβαιώνεται και από τα ευρήματα της πανελλαδικής έρευνας για τα ΜΜΕ που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο Επικοινωνίας σε συνεργασία με το Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Κάθε εκπρόσωπος της «Τέταρτης Εξουσίας» έχει την ηθική υποχρέωση να ενημερώνει και δη αξιόπιστα. Και όμως στην Ελλάδα ολοένα και παγιώνεται η άποψη ότι αυτό που χαρακτηρίζει τα ΜΜΕ είναι πρωτίστως το έλλειμμα εγκυρότητας. Όπως παρατηρούν με θλίψη οι 3 στους 4 που συμμετείχαν στην έρευνα, τα εγχώρια ΜΜΕ είναι…αλλεργικά στην επαρκή προβολή ειδήσεων που θίγουν πολιτικά ή οικονομικά συμφέροντα. Γιατί; Προτού προλάβεις να πεις «διαπλοκή», η εξήγηση έρχεται δια στόματος του 92% των ερωτηθέντων: «Τα ΜΜΕ διατηρούν στενή σχέση αλληλεξάρτησης τόσο με την πολιτική εξουσία όσο και με τις διαφημιστικές εταιρείες και τους διαφημιζόμενους».

Μάλιστα… Θα μπορούσαν ενδεχομένως να προσθέσουν ότι «η γη γυρίζει» και ότι «η «Μακεδονία είναι ελληνική», εν τούτοις το 91,7% προτίμησε απλώς να επισημάνει ότι οι εφημερίδες και οι τηλεοπτικοί σταθμοί της χώρας «συνήθως προσπαθούν να καλύψουν τα λάθη τους, παρά να τα παραδεχτούν δημόσια». Ίσως γιατί οι περισσότεροι δημοσιογράφοι πιστεύουν-και μάλλον έχουν δίκιο- ότι σε μερικές εβδομάδες ουδείς θα θυμάται την ανακρίβεια τους.

Τι μέλλει γενέσθαι, λοιπόν, για τα εγχώρια ΜΜΕ; Και το σημαντικότερο, πώς θα μεταπειστεί η κοινή γνώμη ότι, παραδόξως, για κάποιους η δημοσιογραφία παραμένει λειτούργημα; Σύμφωνα με την έρευνα, το 91,6% περιμένει από τα ΜΜΕ να «προβάλλουν τα κύρια περιβαλλοντικά προβλήματα και να πιέζουν για την τήρηση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας από όλους». Και όχι μόνο. Απαιτούν από τα Μέσα να είναι υπεύθυνα απέναντι στην κοινωνία (95,7%), να ελέγχονται και να λογοδοτούν (93,8%), να επενδύουν σε ποιοτικά προγράμματα (85,2%) και να καταγγέλλουν τα κακώς κείμενα (79,1%). Πόσο πιθανό είναι άραγε να εισακούσουν τα ΜΜΕ όλες αυτές τις παραινέσεις; Τίποτα δεν αποκλείεται. Ωστόσο ακόμα και αν συμβεί αυτό, δεν είναι βέβαιο ότι θα οδηγήσει η νέα τάξη πραγμάτων σε αυξημένη τηλεθέαση, κυκλοφορία και ακροαματικότητα. Πολύ απλά, διότι η πρόσφατη πραγματικότητα έχει αποδείξει ότι ως λαός «απολαμβάνουμε» τα Μέσα που μας αξίζουν και (κατά βάθος) επιθυμούμε. Αλλιώς, δεν θα καθήλωνε κάθε χρόνο ο τελικός της Eurovision 3 εκατ. Έλληνες στον καναπέ τους, δεν θα κυριαρχούσαν τα μονοθεματικά Δελτία Ειδήσεων, ο περιβαλλοντικά ευαίσθητος ΣΚΑΪ δεν θα έμενε σε μονοψήφια νούμερα τηλεθέασης και εν τέλει ο μέσος ημερήσιος χρόνος τηλεθέασης δεν θα ξεπερνούσε τις 4 ώρες…

Επαμεινώνδας Τσάκαλος (Marketing Week)
Μέλος του Ινστιτούτου Επικοινωνίας